دهياري مهم­ترين و جديدترين نهادي است كه در عرصه مديريت روستايي ايران شكل گرفته است و به لحاظ جايگاه همتراز با نهاد شهرداري در شهرها مي باشد و مديريت اين نهاد بر عهده شخصي به نام دهيار است. اين نهاد عمومي غيردولتي به منظور اداره امور روستا به صورت خودكفا و با شخصيت حقوقي مستقل در هر روستا تأسيس گرديده است. طبق ماده واحده قانون مذكور (مصوب14/4/1377) به وزارت كشور اجازه داده مي شود به منظور ادره امور روستاها، سازماني به نام دهياري با توجه به موقعيت محل با درخواست اهالي و به صورت خودكفا با شخصيت حقوقي مستقل در اين روستاها تأسيس نمايد. اين سازمان­ها نهادهاي عمومي غيردولتي محسوب مي­گردند. تأسيس دهياري­ها به هيچ وجه مانع از اقدامات و كمك­هاي دولت در جهت رسيدگي به عمران و آبادي روستاهاي مذكور نخواهد شد. هم­چنين در اين قانون سه تبصره براي تصريح و تكميل قانون آمده است:

تبصره 1 ـ آيين نامه نحوه اداره امور و مقررات استخدامي و مالي دهياري­ها توسط وزارت كشور تهيه و به تصويب هيأت وزيران خواهد رسيد.

تبصره 2 ـ اساسنامه تشكيلات و سازمان دهياري­ها توسط وزارت كشور با همكاري سازمان امور اداري و استخدامي كشور تهيه و به تصويب هيأت وزيران خواهد رسيد.

تبصره 3 ـ بودجه دهياري­ها و اعتبارات مورد نياز اداره امور روستا با پيشنهاد دهيار به تصويب شوراي اسلامي روستا خواهد رسيد. 

جديدترين شخصيتي است كه در سال هاي اخير پس از تصويب «قانون تأسيس دهياري‌هاي خودكفا در روستا هاي كشور» براي اولين بار در سال 1375 پاي به عرصه مديريت روستايي كشور نهاد. در اين قانون مسووليت اجرايي مديريت روستايي بر عهده مقامي با عنوان «دهيار» گذاشته شده كه از سوي شورا براي مدت چهار سال انتخاب مي شود.

يكي از مباحث مهم پايداري نهاد دهياري، ويژگي­هاي دهيار به عنوان مدير روستا است. دهيار بايستي داراي خصوصيات عام و خاص و مهارت ها و توانمندي هاي مديريتي براي انجام وظايف محوله به عنوان مدير اجرايي روستا باشد. به­طوركلي مي­توان ويژگي­هايي براي دهيار متصور شد:

«ايجاد اعتماد متقابل با مردم روستا، منظم و قانونمند و اشراف بر وظايف خويش و شورا، مشاركت جو و مشاركت طلب، نگرش توليدگرايي، انعطاف پذير در برابر مردم و شورا، پيگير در امور روستا، اعتقاد به گفتگو و مذاكره، اعتقاد به افكار و سليقه هاي مختلف»